De Champagne is de noordelijkste wijnstreek van Frankrijk en is vooral beroemd om zijn mousserende wijn, die alleen in deze regio champagne mag heten. Hoewel hier al sinds de negende eeuw wijn wordt gemaakt, slaagden wijnmakers er pas tegen het einde van de zeventiende eeuw in de belletjes te beheersen die vrijkomen tijdens de alcoholische gisting.

Het klimaat van de Champagne is met zijn gemiddelde temperatuur van 10˚Celsius nauwelijks geschikt voor wijnbouw. Koude winters en in het voorjaar vaak regen. De aangeplante druiven Chardonnay, Pinot Meunier, en Pinot Noir worden dan ook maar ternauwernood rijp. Er wordt ook vaak maar geoogst op 9 of 10% potentiële alcohol. Druiven die eigenlijk nog veels te veel zuren bevatten. Maar juist die hoge zuren maken Champagne zo aantrekkelijk. In combinatie met de speciale bodem met grote hoeveelheden kalk en krijt wordt de warmte en vocht vastgehouden en tegelijkertijd gezorgd voor een goede afwatering. Gelukkig liggen de wijngaardenop de hellingen, op een hoogte van 130 tot 180 meter boven de zeespiegel, waardoor ze worden beschermd tegen voorjaarsvorst die hier vaak toeslaat en dan vooral in de laag gelegen delen van het landschap. Wijnstokken moeten in de Champagne knokken, maar een goede wijnstok doet niets liever. Ideaal dus om druiven in dit gure klimaat tot rijping te laten komen, maar ook om de uiteindelijke champagne te laten rijpen. In de kelders, die uit diezelfde kalkbodem zijn gehakt en een  ideale temperatuur en luchtvochtigheid hebben, liggen dan ook miljoenen flessen champagne opgeslagen.

Champagne wordt gemaakt van drie druivenrassen: Chardonnay, Pinot noir en Pinot meunier. Sporadisch ziet men ook champagnes waarin ook de 4 overige geoorloofde druivenrassen (Petit Meslier, Pinot Blanc, Arbanne  en de Pinot Gris) aanwezig zijn.  Ze komen zowel samen als apart in de fles terecht, afhankelijk van het beoogde type champagne. Een blanc de blancs wordt alleen van chardonnay gemaakt en een blanc de noirs van één of beide blauwe druivenrassen. De welbekende brut is doorgaans een blend van alle drie. Elk champagnehuis heeft een eigen smaakstijl en om die jaar in jaar uit te kunnen garanderen, wordt champagne gemaakt van wijnen uit verschillende oogstjaren. Alleen in uitzonderlijke jaren wordt er een millésimé gemaakt, een champagne van wijnen uit één oogstjaar. Het jaartal staat in dat geval op de fles.

De belangrijkste productiegebieden in de Champagne zijn de Montagne de Reims, de Vallée de la Marne en de Côte des Blancs. Vanwege de verschillen in bodemsamenstelling domineert in elk gebied een andere druif, respectievelijk pinot noir, pinot meunier en chardonnay. Een stuk naar het zuiden toe ligt de minder bekende Côte des Bar waar de pinot meunier vooral gebruikt wordt.

Champagnes krijgen hun unieke karakter door de bewerkingen in de kelder, maar ook de herkomst van de druiven, de persing, de verhouding tussen de gebruikte druivenrassen en het jaar van de oogst zijn van invloed op het uiteindelijke product.

De champagnes worden vooral onderscheiden door hun al dan niet zoete smaak. De Franse wet schrijft voor hoe de verhoudingen tussen de smaaktypen en de dosages moeten zijn^[7]:^[8]

• Brut, met een dosage van minder dan 12 gram per liter.
• Extra Sec, met een dosage van meer dan 12 en minder dan 17 gram per liter.
• Sec, met een dosage meer dan meer dan 17 en minder dan 33 gram per liter.
• Demi-Sec, met een dosage van meer dan 33 en minder dan 50 gram per liter.
• Doux, met een dosage van meer dan 50 gram per liter.

Op flessen wordt ook de aanduiding Brut Nature of Extra-brut gebruikt. Dit type champagne wordt ook wel “ultra brut”, “brut zéro” en “brut intégral” genoemd. Er is geen liqueur d’expédition aan toegevoegd en bevat van nature minder dan 6 gram per liter restsuiker.

De meeste flessen zijn voorzien van het etiket Brut Sans Année ook wel “BSA” of “Brut sans millésime” – Dit is een brut zonder jaartal en de fles is het visitekaartje van elk champagnewijnhuis. Brut sans millésime maakt 80% van de omzet uit. De wijn verschilt per champagnehuis van karakter. 

Aangezien in de Champagne van oudsher meer wijnboeren waren dan hectares wijngaarden was het voor veel boeren ondoenlijk om op een rendabele manier champagne zelf te produceren. Ze verkochten dan liever hun druiven aan grote, nu wereldberoemde handelshuizen als Moët & Chandon , Bollinger , Taittinger en dergelijke. Tegelijkertijd is er een steeds groter wordende groep kleinere wijnboeren die het heft in eigen hand houden. Hier proef je vaak nog meer de essentie en diversiteit binnen de champagnes. De echte expressie van het terroir proef je vaak hier en daarbij ook nog voor een lagere prijs dan bij de prestige huizen. Dus ga niet alleen maar op de bekende namen af met hun mooie dozen en verpakkingen. 

Champagnes zijn niet meer weg te denken bij speciale gelegenheden. Geen feest is compleet zonder een glas champagne. Maar de laatste jaren is er – terecht – ook steeds meer aandacht voor de brede culinaire inzetbaarheid van de verschillende typen champagne. De omzet van Champagne neemt de jaren gelukkig fors toe in ons land.